Tussen 2004 en 2012 kwamen er bij de twee ouderenfondsen Fonds Sluyterman van Loo en RCOAK vele aanvragen binnen voor kunstactiviteiten voor ouderen. Dat viel op en inspireerde om uit te gaan zoeken wat de meerwaarde daarvan was.
Start onderzoek
De fondsen Fonds Sluyterman van Loo en Stichting RCOAK zochten de samenwerking met anderen op en lieten in 2012 onderzoek doen naar het belang van kunstbeoefening. Wat bleek? “Respondenten ontlenen zelfrealisatie, positieve identiteit, een zinvolle en plezierige tijdsbesteding, zelfbevestiging, gezelschap, sociale steun en een betere gezondheid aan de kunstbeoefening.”
Het onderzoek liet tegelijkertijd zien dat relatief weinig ouderen meedoen aan cultuur, als gevolg van allerlei (praktische) belemmeringen. Het grootste knelpunt bleek het weinig passende aanbod, vooral door een beperkte samenwerking tussen zorg/welzijn en de culturele sector. De urgentie was daarom groot om dat te veranderen en ervoor te zorgen dat onderzoek, praktijk en beleid op één lijn kwamen. In 2013 kwam een convenant tot stand tussen onder andere Fonds Sluyterman van Loo, RCOAK en de ministeries OCW en VWS. Het doel was om kunstbeoefening door ouderen stimuleren.
Themaprogramma ‘Lang Leve Kunst’
Van 2014 tot en met 2020 liep het themaprogramma ‘Lang Leve Kunst’. Dit programma steunde op de basis van onderzoeken, publicaties en voorbeelden in het buitenland. De fondsen hebben 156 initiatieven gefinancierd en tien kwartiermakers aangesteld; organisaties die kunstactiviteiten voor ouderen gingen organiseren om te kijken wat goed werkte.
Dankzij het themaprogramma nam het Sociaal en Cultureel Planbureau vanaf 2016 de cultuurparticipatie van ouderen mee in de ouderenmonitor. In 2018 kwam er een evaluatie van de kwartiermakersprojecten, wat leidde tot meer onderzoek door ZonMw, gefinancierd door OCW en VWS.
Oprichting Lang Leve Kunst Fonds
Na tal van onderzoeken en ervaringen was duidelijk in welke vorm kunstbeoefening door ouderen het meest van meerwaarde kon zijn. Dat werd de basis van onze beoordelingscriteria. De fondsen besloten om het themaprogramma te wijzigen in het Lang Leve Kunst Fonds, dat in 2021 is gestart.
Fonds Sluyterman van Loo en RCOAK hebben het fonds opgericht, met Brentano’s Steun des Ouderdoms als belangrijke financiële partner. Het Lang Leve Kunst Fonds heeft daarmee een budget van ruim een miljoen euro per jaar. Vanaf 2024 ligt het eigenaarschap van het fonds in handen van Fonds Sluyterman van Loo en zijn RCOAK, Brentano’s Steun des Ouderdoms en Anslo’s Hofje/De Eendracht belangrijke co-financiers.
Lees meer over de onderzoeken en publicaties over het Lang Leve Kunst Fonds.