Intergenerationele kunstprojecten

Naast kunstprojecten voor ouderen zijn ook intergenerationele kunstprojecten een aanrader. Vaak gaat het om projecten met ouderen en scholieren van basisscholen of middelbare scholen. Of om projecten met (piep)jonge kunstenaars.

Tips

Creëer een veilige omgeving voor beide groepen.
Kijk hoeveel kinderen de ouderen tegelijk aankunnen. En bereid kinderen voor op de kwetsbare gezondheid en het andere tempo bij een deel van de ouderen.
Zorg voor professionele begeleiding
De begeleiding let erop dat beide groepen en daarbinnen de individuele deelnemers zich veilig voelen en voldoende uit de samenwerking halen.
Streef naar een meer dan éénmalig contact, met diepgang
Uit onderzoek blijkt dat belangrijk te zijn om elkaar te gaan vertrouwen en waarderen.
Spreek de diverse generaties zo gelijkwaardig mogelijk aan
Bijvoorbeeld door niet alleen de jongere, maar ook de oudere met de voornaam aan te spreken, als de oudere dat akkoord vindt. Het kind of de jongere wordt serieus genomen, net als de oudere. Dat verhoogt de kans dat ze als team aan de slag gaan.
Geef zo snel mogelijk ruimte aan nieuwsgierigheid
Waarschijnlijk hebben beide groepen hun vooroordelen en beelden over elkaar. Niet uitgesproken is dat ongemakkelijk. Door direct op een speelse manier allerlei vragen toe te laten creëer je een open sfeer. Dat werkt vooral goed bij jonge kinderen.
Zorg dat beide generaties van elkaar kunnen leren
Uit onderzoek en uit onze ervaring blijkt dát namelijk de sleutel te zijn tot succesvolle intergenerationele projecten.
Werk aan een gezamenlijk, concreet eindproduct
En dit liefst op basis van gedeelde interesse. Het samen lekker aan de slag gaan is de beste manier om over de aanvankelijke verlegenheid heen te komen.
Vier dit tastbare eindproduct
De samenwerking is voor beide groepen vooral vruchtbaar als het niet bij kennismaking en een gesprek blijft maar er een concreet eindproduct uit voortkomt. In de vorm van bijvoorbeeld een voorwerp, boekje of voorstelling. De gezamenlijke trots geeft extra glans aan het contact. Het is een succeservaring.
Evalueer de intergenerationele samenwerking
Liefst met een deel van de betrokkenen zelf, anders in elk geval met hun begeleiders. Dit kan overigens op een luchtige en laagdrempelige manier. Is er de mogelijkheid om het een vervolg te geven voor deze of andere ouderen en jongeren?

Goed voorbereid de ‘Rode Loper’ op

Bij het Rode Loper project kregen scholieren de opdracht om ouderen te interviewen over uitgaan en feesten, 50 jaar geleden. En om daar vervolgens een verhaal van te maken.

De voorbereiding van de leerlingen door een filmmaker en een theaterdocent van De Gruitpoort was cruciaal. De filmmaker liet hen zijn webfilms ‘Oude Liefde, Jonge Harten’ zien, over oude liefdesverhalen van de opa’s en oma’s van nu. Hij leerde de jongeren hoe zij met respect voor de oudere op zoek konden gaan naar kwetsbaarheid, zowel bij zichzelf als bij de oudere. Hij moedigde de scholieren aan om buiten de gebaande paden te treden en oppervlakkige vragenlijstjes te vermijden, net als vooroordelen overigens!

De theatermaker gaf theatrale workshops in de klas en daagde de leerlingen uit om die vragen te stellen waarbij hun eigen nieuwsgierigheid werd geprikkeld. Dat werd natuurlijk eerst flink geoefend in de klas. Oprechte verbinding maken met de oudere stond centraal.

intergenerationeel project
Foto: De Gruitpoort – Doetinchem

Achtergrond

Bij schoolprojecten brengt het onderlinge contact en het samenwerken voor de oudere deelnemers en de kinderen een nieuwe impuls. Een goede voorbereiding in begeleiding is daarvoor overigens essentieel. De ouderen worden vaak meegenomen door het enthousiasme en de snelheid van de kinderen. En hun digitale handigheid. De kinderen verrassen zich erover dat de ouderen zulke andere verhalen hebben, maar dat er toch ook veel herkenning is. En dat de ouderen eigenlijk helemaal niet eng zijn. Het samenwerken is dan ook goed voor de onderlinge beeldvorming; er ontstaat begrip en sympathie. Contact met een specifieke persoon komt in de plaats van een algemeen gevoel bij een hele groep.

Erg mooi om te zien is ook de interactie tussen ouderen en jonge makers. Deze jonge kunstenaars hebben een puurheid en vrijheid die heel goed blijkt te werken bij de ouderen. Ze spreken de ouderen lekker direct aan en juist dat creëert gelijkwaardigheid in de relatie. De oudere voelt zich daardoor serieus genomen en uitgedaagd.

Tips & Links